Bijna 10 jaar ‘nieuw’ hondenbeleid… Tijd voor verandering?

Geachte gemeenteraadsleden,

We hebben een probleem in de gemeente Groningen. En nee, het zijn niet de hondenbezitters. Het zijn de handhavers van het hondenbeleid en dan met name van de aanlijnplicht.

Geregeld komen mij gevallen ter ore van (mede)hondenbezitters die te maken hebben gekregen met de rücksichtsloze optredens van handhavers. Burgers die niets verkeerds doen, maar slechts een regel hebben overtreden (een regel die voor 2011 niet bestond in Groningen en is ingevoerd voor een omstandigheid die in het verleden zelden of nooit voor problemen had gezorgd). Het gaat om burgers die verantwoordelijk omgaan met hun honden en met hun omgeving, burgers die hun huisdieren een zo goed mogelijk leven willen bieden en die deze dieren, op plekken waar en/of op tijdstippen waarop dat geen probleem is, daarom soms meer vrijheid geven dan de gemeente wil toestaan.

Het fanatisme waarmee handhavers overtredingen van de aanlijnplicht beboeten is ongehoord. Lees bijgevoegd verslag van een van de slachtoffers van dit gedrag, die op zondagmorgen 3 januari 2021 om 9.30 uur (!) vlak voor een losloopgebied werd bekeurd. Dergelijke voorvallen zijn helaas geen uitzondering. Hoewel er in dit geval ook nog sprake lijkt te zijn van een persoonlijke strafexpeditie, want een identiteitsbewijs hoefde niet getoond te worden, want ‘we weten wie je bent’, en deze zelfde handhavers hadden al voor de derde keer in korte tijd de hondenbezitter in kwestie op de korrel. Dat kan toch niet de bedoeling zijn.

Zelf heb ik ook de twijfelachtige eer gehad om te worden gevolgd en zelfs achtervolgd, met een Miami Vice-achtige achtervolging en dito optreden alsof het een crimineel betrof, in een situatie waar geen enkele aanleiding was om een strafbeschikking uit te schrijven, behalve dat er een regel was overtreden.

Hondenbezitters die dit overkomt, wandelen na zo’n ervaring (en torenhoge boete) nog wekenlang paranoia met hun hond, zelfs ín de losloopgebieden, achteromkijkend of er rode/witte autootjes, dan wel in licht- en donkerblauw uniform gestoken handhavers in de buurt zijn, ook als deze hondeneigenaren niets verkeerd doen.

Het liefst zag ik, en vele van mijn medehondenbezitters met mij, dat er helemaal geen aanlijnplicht bestond, zoals dat vóór 2011 het geval was (behalve op plekken waar het echt niet kan en dit met borden kan worden aangegeven, zoals bijv. het Martinikerkhof en de Herestraat). Wellicht vindt u dit (nog) een stap te ver. Maar het moet wel anders dan hoe het nu gaat. Vertrouw op de burgers van Groningen en hún gezonde verstand: zij kennen hun dieren en de omgeving het best en houden echt wel rekening met anderen. Ze verdienen het in elk geval niet zo te worden bejegend als dat nu gebeurt.

Een mogelijke en eenvoudig te realiseren oplossing is via de directe aansturing van de handhavers. Nu maken deze ambtenaren, steevast met het argument ‘regels zijn regels’ en het machtsmiddel van het uitdelen van een strafbeschikking van inmiddels € 100,00, plus € 9,00 administratiekosten, hun dagelijkse intimiderende bekeuringsrondjes door de stad. Als zij vanuit de gemeente de opdracht zouden krijgen om pas op te treden als er werkelijk sprake is van een gevaarlijke situatie of van overlast, zou dat de leefsituatie voor hondenbezitters in Groningen een stuk verbeteren. Ook de handhavers zelf zouden hierdoor meer de rol van ‘gastheren en gastvrouwen van de stad’ krijgen, zoals de gemeente hun werk omschrijft. Op dit moment lijkt het in de ogen van velen slechts een bekeuringskorps te zijn.

Regels zijn bedoeld om te helpen gevaar en overlast terug te dringen, maar moeten geen doel op zich worden. Het is zeer ongewenst een samenleving te creëren waarin burgers voortdurend bang moeten zijn wanneer ze een te strikte regel overtreden, omdat ze continu in de gaten worden gehouden.

Ik hoop dat u bereid bent om voor de aanlijnplicht veranderingen aan te brengen in het hondenbeleid. Groningen moet leefbaar blijven, óók voor bazen en hun honden.

Met vriendelijke groet, namens vele hondenbezitters.

Aanlijnplicht, verslag van een staandehouding

De jongens en meisjes van Stadstoezicht mogen weer buiten spelen nu het weer wat beter wordt… Wie kunnen ze nu nog eens zo controleren dat het geld oplevert? Eh… hondenbezitters! Zo moet het ongeveer zijn gegaan.

Met verbazing las ik vorige week bij de Gemeenteberichten dat handhavers van de gemeente Groningen vanaf nu extra gaan controleren op ‘gebruik opruimmiddel hondenpoep’.

Opmerkelijk, want in een eerder stadium werd door de gemeente, in de persoon van de verantwoordelijk wethouder, gezegd dat er relatief veel bestuurlijke strafbeschikkingen waren uitgeschreven voor niet aanlijnen omdat ‘een heterdaadje’, zoals het niet opruimen van hondenpoep werd genoemd, zo ‘lastig te constateren viel’.

Blijkbaar denkt men dat dit nu wel mogelijk is. Hoe kan dat? Waarom kan een heterdaadje nu wél worden vastgesteld en voorheen niet? Is men van plan mensen die hun hond uitlaten in de gaten te houden totdat het dier zijn behoefte heeft gedaan en er wordt gekeken of de hondenbezitter daarna wel opruimt? Is dat werkelijk de bedoeling? Of zit er iets anders achter?

Ik wil iedereen uitnodigen om het Gemeentebericht, dat terug te vinden is in het digitale archief van De Gezinsbode (editie van 29/04/2015, pagina 6) eens te lezen: Website Gezinsbode

“Een schone stad, dankzij u!” staat erboven. Omdat het bericht bedoeld is voor hondenbezitters, wordt hiermee kennelijk gesuggereerd dat deze verantwoordelijk worden gehouden voor een schone stad, ongeacht welke ‘vervuiling’ er plaatsvindt.
‘Veel mensen beleven elke dag plezier aan hun trouwe viervoeter’. ANDERE mensen ergeren zich aan hondenpoep op straat. Niemand vindt het leuk om in de hondenpoep te trappen.’
Waarom wordt er gedaan alsof hondenbezitters zich niet aan hondenpoep op straat ergeren? Ik vind hondenpoep ook niet fijn, en zeker niet op plekken waar ik er last van heb. Maar dat geldt ook voor duivenpoep, eendenpoep, ganzenpoep en paardenpoep…
De gemeente kent hiervoor heldere regels. Iemand die een hond uitlaat moet altijd iets bij zich hebben om de hondenpoep op te ruimen.’
Hier komt de aap uit de mouw, er wordt ingezet op het bij je hebben van opruimmiddelen, dat kun je namelijk makkelijk controleren.
‘Omdat er VEEL klachten binnenkomen over hondenpoep, gaan handhavers van de gemeente de komende weken extra controleren op deze regels. (..) Als iemand vaker de regels overtreedt, kan een boete van 90 euro volgen. Maar zover laat een ECHTE STADJER het niet komen.’
Omdat er ‘veel klachten’ binnenkomen? Hoeveel klachten zijn dat dan? Hoe zijn die klachten verdeeld over de stad? Hoeveel van deze klachten is gegrond, of is eenvoudigweg elke melding een klacht? Geen idee, want het wordt niet vermeld. In het verleden, d.w.z. voor dit nieuwe, repressieve en onvriendelijke hondenbeleid, kwamen er jaarlijks uit de hele stad Groningen ca. 70 klachten binnen over dieren in TOTAAL (!). Zouden dat er nu echt zo veel meer zijn, en specifiek over honden? En wat te denken van ‘een echte stadjer laat het niet zo ver komen’: waar slaat dat op?

Twee dingen die opvallen:

• De toon in het gemeentebericht is om te huilen. Waarom word ik als volwassen burger van deze stad toegesproken alsof ik een klein kind ben? En wie denkt de gemeente eigenlijk voor de gek te houden met haar propaganda over de VEILIGE, SCHONE STAD? De boodschap is voor iedereen duidelijk: als je niet doet wat wij zeggen, krijg je een boete!
• Naar aanleiding van deze gemeentelijke mededeling is het vrij eenvoudig te voorspellen waar deze ‘extra controle op gebruik opruimmiddel hondenpoep’ in de praktijk toe zal leiden: de BOA’s van Stadstoezicht zullen hondenbezitters op hun bekende intimiderende wijze staande houden om te controleren of ze (VOLDOENDE) opruimmiddelen bij zich hebben of niet, en zo niet, een BEKEURING van € 90,- UITDELEN. Bovendien zal deze controledrift waarschijnlijk agressie uitlokken en de onwil om op te ruimen alleen maar aanwakkeren, met alle ellende van dien.

Ik vraag me af: wie bedenkt dit? Een stel ambtenaren dat zit te brainstormen over prioriteiten in Groningen, het college van B&W dat geen andere belangrijke onderwerpen meer op de agenda had staan, of wellicht de dienst Stadstoezicht die veel te duur is en haar bestaansrecht nog steeds niet kan bewijzen?

Ik vraag me ook af: waarom moet dit? Om via bestuurlijke strafbeschikkingen meer geld binnen te halen voor de gemeentekas? Om Stadstoezicht (meer) legitimiteit te verschaffen? Om Stadstoezicht de mogelijkheid te bieden te laten zien dat de dienst zichzelf kan ‘terugverdienen’ door nog wat meer strafbeschikkingen uit te delen?

In plaats van hondeneigenaren meer te stimuleren de poep op te ruimen, bijvoorbeeld door meer afvalbakken te plaatsen of door de hondenbelasting te verlagen of helemaal af te schaffen, kiest men opnieuw voor de strategie van het intimideren en beboeten. Daarmee laat de gemeente Groningen nogmaals zien dat zij er niet is voor de burgers, zoals het zou moeten zijn, maar slechts voor zichzelf: steeds meer regels, steeds meer controle, steeds meer boetes. Wat heeft dit nieuwe hondenbeleid trouwens al een geld gekost! Terwijl er eerder geen noemenswaardige problemen waren en mensen rekening met elkaar hielden, heeft de gemeente nu gezorgd voor een tweedeling: hondenliefhebbers en hondenhaters, die door de gemeente keer op keer tegen elkaar worden opgezet via het thema ‘hondenpoep’. Om je kapot voor te schamen…

Een advies aan iedere hondenbezitter: draag vanaf nu, zichtbaar, bijvoorbeeld door middel van een schoenveter of een touwtje, een rol met hondenpoepzakjes om je nek, dan kun je daar als je wordt staande gehouden naar wijzen en hoef je verder geen contact te hebben.

Op 22 oktober jl. moest mijn buurtgenote Petra Huizinga bij de kantonrechter verschijnen vanwege haar bezwaar tegen de aan haar opgelegde bestuurlijke strafbeschikking van 10 januari 2013 (!), omdat ze haar hond onaangelijnd had uitgelaten. Hoewel ze al een verweerschrift had geschreven, dat door de uiterst correcte, vriendelijke rechter goed werd samengevat, voelde ze zich toch genoodzaakt daar nog het een en ander aan toe te voegen. Daarvoor kreeg ze van de rechter ruim de gelegenheid. Vonnis: wel schuldig aan het feit, maar geen boete. De rechter, én de officier van Justitie toonden begrip voor haar standpunten, maar vanuit hun positie konden zij niets aan de situatie veranderen. Daarvoor werd ze verwezen naar de politiek. En laat het nou juist de politiek, d.w.z. B&W plus de gemeenteraad, in Groningen zijn die niet wil luisteren. Dus misschien willen met name de dames en heren politici in de stad Groningen nog eens goed lezen hoe hun hondenbeleid in de praktijk uitpakt.

Hier haar betoog, dat ik op haar verzoek op mijn weblog plaats, zodat iedereen het kan lezen wat haar bij de rechter nog van het hart moest:

Verweer van Petra Huizinga in Groningen, d.d. 22 oktober 2014

Op 10 januari 2013 ben ik aan de Gorechtkade in Groningen staande gehouden door een buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA) omdat mijn hond niet aangelijnd naast mij liep. Mijn hond, een border collie, was toen 11 jaar oud. Het van de ene op de andere dag invoeren van een maatregel als het aanlijnen van een hond lijkt een simpele kwestie, maar deze heeft grote en vervelende gevolgen voor de hond, zijn baas en zijn omgeving. Een aangelijnde hond is niet te vergelijken met hetzelfde dier in gecontroleerde vrijheid. Met het handhaven van het aanlijngebod door de gemeente dat bekrachtigd wordt door justitie, treden allerlei negatieve bijverschijnselen op die ik hier graag wil toelichten.

Enkele jaren geleden heeft de landelijke overheid gemeenten de mogelijkheid geboden een afdeling stadstoezicht in te richten. Niet alle gemeenten zijn daarop ingegaan, maar de stad Groningen wel. Deels omdat het werkgelegenheid bood en voor partijen ter rechterzijde van het politieke spectrum omdat ‘blauw op straat’ de schijn van veiligheid biedt. Er was in Groningen geen enkele aanleiding om de aanlijnplicht in 2011 te gaan handhaven. Daarvoor was het aantal klachten te gering en de kop waaronder deze werden geschaard, nl.  ‘klachten over dieren’, niet specifiek genoeg. Honden die in vrijheid waren opgevoed vormden niet of nauwelijks overlast voor de omgeving: een normale situatie is door het aanlijngebod geproblematiseerd.

In vrijheid heeft mijn hond in de loop der tijd veel kinderen hun angst voor honden laten overwinnen. Gewoon door voorzichtig met een stok naar ze toe te lopen en ze uit te nodigen met hem te gaan spelen. Onder de huidige omstandigheden levert die kwaliteit van mijn hond mij een boete van 90 euro op, vermeerderd met 7 euro voor administratiekosten. Door het strafbaar stellen van de gecontroleerde vrijheid van onze honden wordt goed gedrag gecriminaliseerd.

Het nieuwe hondenbeleid werd in de gemeente Groningen op 1 mei 2011 ingevoerd. Voor mijn hond betekende dit, dat van de ene op de andere dag zijn wereld totaal op de kop werd gezet. Mijn partner en ik hebben met de hond cursussen gevolgd, waarbij wij hebben geleerd dat voor een hond – net als voor een mens – gecontroleerde vrijheid de beste conditie is om goed gedrag aan te leren. Onze hond is opgevoed met het idee dat hij de vrijheid heeft als hij zich goed gedraagt en als de situatie veilig is. Door het verplicht aanlijnen op plaatsen waar dat voorheen niet nodig was denkt mijn hond doorlopend dat hij straf heeft. Aan de lijn loopt hij met zijn kop omlaag, een teken dat hij zich ongelukkig voelt. Elke passerende hond die wij niet kennen beschouwt hij nu als een gevaarlijk dier, want dat was wat ik in betere tijden met het aanlijnen naar hem heb gecommuniceerd. Het is vrijwel onmogelijk om dit signaal na meer dan 10 jaar een andere inhoud te geven. Het aanlijnen maakt hem bang, onzeker en leidt ertoe dat hij vaker uitvalt naar andere honden. Door mij aan het gebod te houden verpruts ik zijn karakter. Kortom, het plotseling instellen van zo’n maatregel is voor honden zeer ingrijpend en daarmee een vorm van dierenmishandeling.

Niet alleen voor mijn hond, maar ook voor mij heeft de handhaving van de aanlijnplicht grote gevolgen. Ik ben gewend aan interactie met mijn hond: wij vormen een team dat goed op elkaar is ingespeeld. Het aanlijnen verstoort deze relatie en plaatst mij als baas voor een dilemma: kies ik voor het welzijn van mijn hond en ons plezier, of voldoe ik aan de regels van de gemeente die om mijns inziens triviale redenen zijn ingevoerd? Ik word haast gedwongen een paar keer per dag met de auto naar een loslooproute aan de andere kant van de stad te rijden, de enige plek waar ik mijn hond dezelfde kwaliteit van leven kan bieden als hij en ik gewend waren. Onder de huidige omstandigheden kan en zal ik niet kiezen voor een andere hond als de tijd daar is, en dat zal voor mij meer sociale en emotionele gevolgen hebben dan alleen het moeten missen van een hond als huisdier. Hierdoor voel ik mij ernstig beperkt in mijn keuzevrijheid.

Een groot deel van het bedrag om stadstoezicht in stand te houden wordt gefinancierd uit boetes. Het ligt in de lijn der verwachting dat bij het instellen van de maatregel om het niet aanlijnen van honden strafbaar te stellen, de mensen die weinig overlast veroorzaken en die niet met een vechthond lopen, een gemakkelijke prooi zijn voor BOA’s. Sterker nog, op het moment dat ik bij de gemeente melding maak van problemen met een hond in de wijk is de reactie niet dat er wordt opgetreden tegen de baas van die hond, maar neemt de controle door BOA’s in de wijk toe door nog meer te surveilleren. De klacht die ik uit over een ander komt als een boemerang bij mijzelf terug. Behalve dat dit ineffectief is, geeft mij dat als goedwillende burger een gevoel van machteloosheid.

In de Oosterparkwijk is een fanatieke vrouwelijke BOA actief die onrust veroorzaakt. Er wordt veel rondgereden ‘in rode autootjes’ en dat geeft ook de mensen die zich aan de nieuwe maatregelen houden een beklemmend gevoel. Vaak omdat zij eerder op een erg vervelende manier door BOA’s zijn bejegend. Het is zelfs zo dat hondenbezitters verhuisd zijn naar een bestemming buiten de stad omdat zij zich niet meer prettig voelden in deze overgecontroleerde situatie; anderen overwegen nog steeds om te verhuizen.

Bij een zitting van een collega-hondenbezitter die ik kortgeleden als bezoeker heb bijgewoond werd door de rechter gesteld dat zijn hond aangelijnd had moeten zijn, omdat dit nu eenmaal op democratische wijze door de gemeente Groningen is besloten. Dat standpunt deel ik niet, tenzij democratie niet meer betekent dan het eens in de vier jaar invullen van een stembiljet, waarna de overheid haar gang kan gaan zonder rekening te houden met haar burgers. Democratie is voor mij dat ook minderheden hun stem kunnen laten horen en dat daarmee in meer of mindere mate op doordachte wijze rekening wordt gehouden.

Voor het invoeren van het nieuwe hondenbeleid in 2011 is door de gemeente op geen enkel moment geluisterd naar de adviezen van hondenbezitters. In totaal zijn 1600 bezwaarschriften bij de gemeente binnengekomen. Daarnaast zijn ook veel brieven en e-mails gestuurd aan de wethouders en raadsleden met ideeën hoe de stad ingericht zou kunnen worden, rekening houdend met de wensen van verschillende groepen in de stad. Een aantal burgers heeft de moeite genomen in gesprek te gaan met lokale politici. Op alle fronten heeft de hondenbezitter aan het kortste eind getrokken: de burger is op geen enkel moment serieus genomen en zelfs de uitkomsten van de hoorzitting die gehouden werd op 15 december 2011 heeft de gemeente naast zich neergelegd. Terwijl zij pretendeerde democratisch te werk te gaan is hier de kans gemist in gesprek met de burger tot goede oplossingen te komen. De belangrijkste reden hiervoor is dat hondenbezitters in de stad geen groep met een economische factor van belang vormen. Bij hondeneigenaren is geld te halen door middel van belastingen en boetes. Verder voelt de gemeente Groningen – in tegenstelling tot veel andere gemeenten in Nederland – geen enkele noodzaak om iets te doen voor burgers die in het bezit zijn van een hond: niet in de vorm van strategisch gelegen loslooproutes, niet in de vorm van geschikte speelvelden en niet met het plaatsen van voldoende afvalbakken. Niets.

Daarnaast treedt het verschijnsel op dat mensen met een goed opgevoede hond na het overlijden van hun huisdier vanwege de strenge maatregelen geen hond meer aanschaffen. Dit heeft grote consequenties voor de hondenpopulatie in mijn wijk, waar in de afgelopen jaren heel kleine dieren en grote vechthonden de overhand hebben gekregen: de middelgrote huishond is er aan het verdwijnen. Vanaf juni van dit jaar zijn er tenminste drie kleine honden het slachtoffer geworden van honden met een kaakklem, andere hadden ernstige bijtwonden. In de tijd dat het toegestaan was om honden te laten loslopen traden de bezitters van een opgevoed dier vaak regulerend op, omdat zij wisten hoe honden op elkaar reageren en hoe zelf te acteren. Deze groep wordt door de strenge handhaving van het hondenbeleid langzaam maar zeker kleiner. Nieuwere hondenbezitters zien de noodzaak van het opvoeden van hun huisdier niet. Zij voeren de hond mee aan een meterslange flexlijn – liefst met de blik gericht op hun telefoon. Ze voldoen weliswaar aan de regeltjes, maar hebben tijdens het wandelen totaal geen contact met en controle over hun hond. Door hun gebrek aan kennis en ervaring zien zij zich steeds vaker genoodzaakt andere honden te ontwijken waardoor de dieren geen kans meer krijgen contact met elkaar te maken. Op deze manier worden de honden sociaal verwaarloosd en hebben ze eerder de neiging om te blaffen en naar elkaar uit te vallen. De sfeer onderling wordt er hierdoor niet beter op.

In de tijd dat honden meer vrijheid hadden waren er veel meer en betere contacten tussen hondenbezitters: zij wisselden ervaringen uit over de opvoeding van hun hond en konden daarmee hun voordeel doen. Dit bevorderde ook de sociale cohesie tussen buurtbewoners. Door het lopen met een hond die de vrijheid heeft kom je in contact met de meest uiteenlopende mensen. Hondenliefhebbers die besluiten niet over te gaan tot het aanschaffen van een nieuwe hond na het overlijden van hun huisdier, zien geen reden meer een paar maal daags naar buiten te gaan. Op die manier worden mensen minder gemotiveerd om te bewegen en missen zij de sociale contacten die zij anders ‘en passant’ zouden hebben. Dit werkt eenzaamheid in de hand, vooral bij alleenstaande ouderen.

Het handhaven van het nieuwe hondenbeleid in Groningen heeft veel negatieve bijeffecten die de overheid aan de andere kant juist probeert te bestrijden. De slang bijt zichzelf in de staart.

Omdat de gemeente 3 maanden nodig had om erop te kunnen reageren is pas kortgeleden het eindrapport van de Groningse ombudsman uit juli 2013 gepubliceerd. Dat de gemeente deze tijd nodig had voor haar reactie snap je als je de uitkomsten leest. Het rapport laat namelijk geen spaan heel van de manier waarop het college van B&W en zijn ambtenaren het nieuwe hondenbeleid hebben aangepakt en uitgevoerd.

Vrijwel alle klachten van de Vereniging Hondvriendelijk Groningen worden geheel of gedeeltelijk gegrond verklaard, en in een paar gevallen wil/durft de ombudsman geen uitspraak te doen of wordt de VHG verwezen naar de rechter.

Het grondige rapport bevestigt eigenlijk wat velen al wisten: drie jaar lang zijn hondenbezitters genegeerd, voorgelogen en geschoffeerd.

• op ruim 1600 suggesties, aanbevelingen, opmerkingen en klachten werd niet of nauwelijks gereageerd
• de informatie in folders, in brieven en op gemeentelijke websites was/is onvolledig en/of onjuist
• tijdens de hoorzittingen van de bezwaarschriftencommissie werd door de twee afgevaardigde ambtenaren wellicht wél geluisterd, maar met de informatie is vervolgens niets gedaan, ondanks een dringend beroep van de bezwaarschriftencommissie om dit wel te doen
• ten slotte heeft de gemeente bij de handhaving van het ‘nieuwe hondenbeleid’ niet alleen de eigen regels aan haar laars gelapt, maar tevens de hondenbezitters in Groningen in een kwaad daglicht gesteld en weggezet als overlastveroorzakers per definitie, waarbij er een regelrechte ‘bekeuringsjacht’ is ontstaan door de ‘stadscowboys’ van Stadstoezicht, die elke gelegenheid hebben benut om te intimideren en bestuurlijke strafbeschikkingen uit te schrijven, omdat ‘regels nu eenmaal regels zijn’ en ‘regels er zijn om te worden gehandhaafd’.

Wethouder Visscher heeft lange tijd tijdens raadscommissie- en gemeenteraadsvergaderingen de gemeenteraadsleden voorgehouden, of voor de gek gehouden zo u wilt, dat het allemaal ‘wel goed ging’, dat men ‘op de goede weg was’ en dat er ‘conform de wens van uw raad’ invulling werd gegeven aan het nieuwe hondenbeleid.

Nou, we hoeven onszelf niets wijs te maken, er is 3 jaar lang een dusdanig schrikbewind gevoerd dat dit het normale leven van bazen en hun honden zo heeft beïnvloed dat menig stadgenoot het plezier in het hebben van een hond is vergald, dat ertoe heeft geleid dat mensen hebben aangeven op deze manier geen nieuwe hond meer te willen hebben, en ik ken zelfs een paar (oud-) buurtgenoten voor wie het mede reden is geweest naar een andere gemeente te verhuizen.

De wethouder heeft tijdens de bestuurlijke crisis in 2012 en de daarop volgende collegevorming kans gezien om de portefeuille hondenbeleid over te doen aan haar nieuwe collega Jan Seton, terwijl ze zichzelf (nog meer) op de nieuwe dienst Stadstoezicht kon toeleggen: op de totale chaos bij Stadstoezicht zal ik hier niet verder ingaan, maar het terecht door de gemeenteraad geëiste externe onderzoek (door KPMG), dat op 1 oktober openbaar is geworden, spreekt zijn eigen duidelijke taal. Maar ook nu weer liet Jannie Visscher onmiddellijk weten dat ‘het helemaal goed komt, omdat we nu duidelijkheid hebben gekregen.’ Ze liet weten dat Stadstoezicht… WEER GAAT HANDHAVEN. (!?) Bron: Dagblad van het Noorden, dinsdag 1 oktober 2013)

Met immense verbazing las ik verder de eerste reactie van een woordvoerder van de gemeente Groningen op de genadeloze conclusies van de ombudsman over het ingevoerde hondenbeleid, in het Dagblad van het Noorden van 1 oktober 2013: “Loslopende honden vormen een van de grootste bronnen van overlast. Daarom moeten we erop handhaven. Dat geeft altijd gevoelens van onvrede. Overigens zijn wij blij met de VHG als gesprekspartner.” (bron: http://www.dvhn.nl/nieuws/groningen/article10510143.ece/’Groningen-onbehoorlijk-tegen-hondenbezitter‘ )

Dit vind ik in meerdere opzichten een merkwaardige uitlating.

• Er is net een rapport verschenen waarin de vloer wordt aangeveegd met de manier waarop je als gemeente werkt en hebt gewerkt, en dan zeg je eigenlijk ‘maar we gaan wel gewoon door op de ingeslagen weg’. Dan heb je er naar mijn mening weinig van begrepen.
• De woordvoerder focust zich slechts op een deelaspect van het hondenbeleid, namelijk de aanlijnplicht, terwijl de werkelijke, en eigenlijke aanleiding de ergernis over hondenpoep was, iets wat in het preadvies door het college stilzwijgend is uitgebreid tot ‘honden(poep)overlast’. Door zijn uitspraak geeft de woordvoerder blijk van een rigide visie op honden en hondenbezit
• Vóór de invoering van het nieuwe hondenbeleid zijn er NOOIT cijfers geweest van overlast door niet-aangelijnde honden. Zulke cijfers waren er eenvoudigweg niet. Opnieuw geeft dit blijk van dat men op basis van “een ergernissenenquête” achteraf (in 2012), en niet op basis van cijfers van daadwerkelijke overlast door ONAANGELIJNDE honden, bekeuringen is gaan uitdelen.

Gemeenteraad, ik vestig nu mijn hoop opnieuw op u. In november is er een evaluatie van het huidige hondenbeleid dat, zoals u in het rapport van de ombudsman kunt lezen, tot stand is gekomen zonder daadwerkelijk rekening te houden met de belangen van alle betrokkenen en zonder te luisteren naar opmerkingen, suggesties en klachten van welwillende burgers. En ook u bent in de loop van de tijd onjuist geïnformeerd over de plannen, de stand van zaken en over de ontwikkelingen.

Vraagt u zich eens af: komt het huidige, onwenselijke en onmenselijke hondenbeleid eigenlijk wel overeen met het beleid dat u als gemeenteraad voor ogen stond toen u instemde met de ontwikkeling van een nieuw hondenbeleid? Ik denk eerlijk gezegd van niet. Ik denk ook niet dat u had verwacht dat er nog steeds zo veel weerstand zou zijn, en dat het zo veel problemen zou opleveren. Dat moet u toch te denken geven.

Vraagt u zich ook eens af: waren, of zijn er, geen aanvaardbaardere alternatieven te bedenken dan dit wangedrocht van een beleid dat onvoldoende draagvlak kent en dat men alleen middels rücksichtslose, continue repressie probeert te handhaven? Ik denk van wel.

De bewering ‘regels zijn regels’ gaat niet altijd op en is een idiote stelling: we leven tenslotte niet onder een totalitair regime. Of vindt u van wel? Regels zijn bedoeld om achter de hand te hebben, om te kunnen ingrijpen als iets uit de hand loopt, als er móet worden opgetreden. Maar heel vaak hoeft dat niet.

Een niet-aangelijnde hond zorgt lang niet altijd voor overlast, sterker nog, in de meeste gevallen zórgt die helemaal niet voor overlast. Dat zie ik dagelijks om me heen.

Wist u dat hondenbezit vele positieve aspecten kent? Niet alleen voor de baas en de hond, ook voor hun directe omgeving. Het brengt mensen in de buurt dichter bij elkaar en werkt socialiserend. Kinderen kunnen op een eenvoudige, plezierige manier in contact komen met dieren. Hondenbezitters zijn bovendien vaak ‘de ogen en de oren’ van de buurt, iets wat in hoge mate bijdraagt aan de veiligheid op straat.

De enige, en tevens eenvoudigste, oplossing uit deze drie jaar ellende ligt aan de kant van de handhaving: die moet soepeler. Als hondenbezitters en niet-hondenbezitters wat meer rekening met elkaar houden, dan kunnen we repressie en boetes achterwege laten. Maar zorg je als hondenbezitter voor overlast, dan kun je er op worden aangesproken en voor worden beboet. Moeilijker is het niet.

In het kort: opruimplicht ja, maar formeel een aanlijnplicht en alleen handhaving (en eventueel een strafbeschikking) bij overlast. Ik denk dat dit al voldoende is om weer een normale situatie in de stad te krijgen. Laten we de stad óók weer leefbaar maken voor honden en hun bazen.

Om Barack Obama te parafraseren: WIJ KUNNEN DAT. Laten we het nu ook doen.

Geachte raadsleden,

Aan u de kans om woensdag 27 maart 2013 tijdens de gemeenteraadsvergadering de vicieuze cirkel in het hondenbeleid te doorbreken. Want laat u niets wijsmaken, dit overbodige, geldverslindende project van wethouder Visscher heeft de situatie in Groningen er niet beter op gemaakt dan zij voor mei 2011 was.

De vicieuze cirkel:
De hondenbezitter wordt opgejaagd door de Boa’s van Stadstoezicht – de Boa’s zeggen daar niets aan te kunnen doen omdat zij de opdracht krijgen om ‘te handhaven’ – de directie Stadstoezicht zegt deze opdracht uit te voeren omdat dit het beleid van B&W van Groningen is – B&W verschuilt zich achter (ik hoor wethouder Visscher het in de raadscommissie F&V van 13 maart 2013 OPNIEUW beweren toen het over Stadstoezicht, financiën en handhaving ging) ‘het beleid wordt uitgevoerd zoals uw gemeenteraad dat heeft gewenst’, waarbij u als raad wordt wijsgemaakt dat ‘er AL HEEL VEEL GOED GAAT’ en ‘WE er misschien nog niet helemaal zijn, maar het de goede kant op gaat’.

DE VRAAG IS NU: wat zegt de gemeenteraad nu over de huidige, ontstane situatie? Vindt u ook dat het goed gaat, of bent u in tegenstelling tot B&W, WEL ontvankelijk voor signalen van de burger en bereid de broodnodige aanpassingen te doen?

Dit nieuwe beleid, dat in eerste instantie was gericht op het terugdringen van overlast door hondenpoep, is uitgedraaid op een asociale, onnodig stringente handhaving van de aanlijnplicht op plekken waar en/of op tijdstippen waarop een onaangelijnde hond niet voor overlast zorgt of hoeft te zorgen. En zie hier het resultaat:

• hondenbezitters laten hun honden toch onaangelijnd uit, maar voortdurend in de gaten houdend of er handhavers in de buurt zijn, of op andere tijdstippen (heel vroeg of juist heel laat)
• als mensen hun hond aan de lijn doen, is dat veelal alleen uit angst voor een torenhoge boete, niet omdat ze achter het beleid staan en/of begrijpen waarom het zo moet
• honden krijgen onvoldoende beweging en worden daardoor vervelend/lastig, met kans op ongewilde/onbedoelde overlast
• voortdurend aangelijnde honden leren niet ‘socialiseren’, waardoor er gedragsproblemen (kunnen) ontstaan
• door het rücksichtslose optreden van Stadstoezicht, zo aangestuurd door B&W, neemt de bereidheid om hondenpoep op te ruimen af (iets wat ik dagelijks om me heen kan vaststellen)

Laten we nou eens eerlijk zijn: was de situatie, op het terrein van aanlijnen, in Groningen van vóór de invoering van het nieuwe hondenbeleid, nou zó schrijnend dat dit de huidige manier van handhaven rechtvaardigt? Nee toch zeker? Natuurlijk, er zijn misschien wel incidenten geweest, het leven kent immers vele risico’s, maar wilt u alle risico’s op alle andere terreinen ook op soortgelijke manier uitsluiten, met regels voor van alles en nog wat, en met onmenselijke financiële sancties en repressief optreden? Of zullen we proberen op een fatsoenlijke manier met elkaar omgaan zonder dat alles in regels hoeft te worden vastgelegd? We hoeven toch niet allerlei onzinnige regels te verzinnen zodat Stadstoezicht iets te doen heeft en daarmee zijn bestaan kan rechtvaardigen?

Van iedereen, ook de hondenbezitter, mag je verwachten dat hij of zij zich fatsoenlijk gedraagt. Doe je dat niet, en veroorzaak je overlast voor anderen, dan KAN en KON de gemeente ingrijpen. Maar dat is een heel andere benadering dan de ‘regels zijn regels en dus krijg je een bekeuring’-aanpak waarbij niemand is gebaat. De hond niet, de burger niet, de gemeente niet en ook de Boa die handhaaft niet!

Het laatste, voorlopige dieptepunt als gevolg van dit hondenbeleid heb ik vorige week mogen meemaken: iemand hield mij buiten in de gaten toen ik met mijn hond liep, volgde mij naar huis, en haalde voor mijn woning een mobiele telefoon tevoorschijn om mijn huisnummer door te geven omdat ik onaangelijnd mijn hond uitliet.
Hoe ik dat weet? Ik confronteerde de persoon in kwestie ermee toen deze met de mobiele telefoon aan het oor de straat over stak om op de naambordjes bij de bel te kijken wie er woonde, waarna deze persoon, geschrokken van mijn vraag of mijn huisnummer werd doorgegeven, er al bellend schichtig vandoor ging. Ook een gevolg van het beleid: mensen worden tegen elkaar opgezet omdat de gemeente overal regels voor bedenkt. Willen we dat wel in Groningen?

Nogmaals: is dit echt wat u als gemeenteraad voor ogen had bij dit hondenbeleid? Twee jaar lang mislukt hondenbeleid, met bestuurders en ambtenaren die geen oog en oor hebben voor klachten en/of andere oplossingen dan de al bij voorbaat gekozene, zodat hondenbezitters genoodzaakt zijn naar de ombudsvrouw te stappen en straks wellicht nog naar de rechter, voordat ze in het gelijk worden gesteld?

Geachte gemeenteraadsleden, doe hier alstublieft iets aan. Om het hondenbeleid een duw in de goede richting te geven, ligt de oplossing onvermijdelijk in vier dingen:

• het onaangelijnd met een hond lopen moet mogelijk zijn waar het kan en geen overlast veroorzaakt
• creëer veel meer officiële losloopgebieden en sluit aan bij behoeftes en al bestaande situaties, zodat mensen bereid zijn elders hun hond aan te lijnen
• opruimplicht blijft, maar faciliteer het dan wel en zorg voor voldoende afvalbakken
• handhaving op de aanlijnplicht en het opleggen van sancties ALLEEN bij daadwerkelijke overlast en naar aanleiding van klachten: daar moet het echt naartoe, want anders ontstaat er nooit draagvlak voor het beleid, dat op dit moment overloopt van onvoorstelbare willekeur.

Ombudsman Alex Brenninkmeijer zei vorige week bij de aanbieding van zijn jaarverslag aan de Tweede Kamer: “Overheid, rem de beleidsmachine!”

Laten we in Groningen het goede voorbeeld geven.

Geachte gemeenteraadsleden,

Op 24 oktober 2012 las ik op een site van de gemeente Groningen, http://gemeente.groningen.nl/algemeen-nieuws/2012-10/onderhandelingen-nieuwe-coalitie-bijna-rond/view, het verheugende bericht dat de onderhandelingen van een nieuwe coalitie bijna rond waren. Tijdens het lezen werd ik steeds vrolijker gestemd: het wordt nu allemaal in anders in de gemeente Groningen: opener en transparanter. Hoera, er gaat niets boven Groningen!

Het hoogtepunt van mijn optimisme kwam bij een van de opmerkingen van formateur Tichelaar: “De Groningse ambtenaren moeten niet alleen de wethouders maar ook de burgers op een andere manier tegemoet treden,” zei Tichelaar. “Het moet opener. De ‘Bermuda-driehoek’ van college, raad en ambtenarij moet worden doorbroken,” benadrukte de informateur, om meer ruimte voor de Stadjers te maken. “Betrek de burgers bij besluitvorming”, was zijn boodschap.”

Ik vraag u met klem: Laat zien dat dat kan!

Bijvoorbeeld bij het erdoorheengejaste (anti-)hondenbeleid van wethouder Visscher en haar ambtenaren, waar openheid, transparantie en participatie van burgers op een schrijnende manier achterwege is gebleven, en u als gemeenteraad bent wijsgemaakt dat het allemaal uitstekend gaat en er alom tevredenheid heerst.

Niets is minder waar. Er zijn veel te weinig gebieden waar je onaangelijnd met je hond kunt lopen en niets wijst erop dat daar verruiming in kan of zal komen, hondenbezitters voelen zich in hoge mate onvrij en vogelvrij, en de handhaving door Stadstoezicht, die door u als gemeenteraad overigens nog steeds niet democratisch is besloten maar wel al meer dan anderhalf jaar wordt uitgevoerd, is ten hemel schreiend: er wordt intimiderend en arrogant opgetreden op een manier die het handelen van de voormalige Oostduitse Volkspolizei haast doet verbleken.

U denkt van niet? Drie recente voorbeelden in mijn directe omgeving, uit de eerste hand opgetekend:

1. In een autootje zitten wachten (omdat het regent), bij gebrek aan een overtreder maar een rondje gaan rijden en 10 minuten later op dezelfde plek wachten of er toch nog in te grijpen valt, om vervolgens met piepende banden achter de ‘misdadiger’ aan te gaan
2. Met veel bombarie iemand aanspreken dat ie een bekeuring krijgt omdat zijn hond onaangelijnd is, waarop aangesprokene erop wijst dat het een losloopgebied is, waarna de handhaver wegbeent om vast te stellen dat dit inderdaad zo is, om daarna zonder enige vorm van excuses snauwt: “Heeft u wel opruimzakjes bij u?”
3. Heel langzaam rijden, terwijl iemand de uitwerpselen van zijn hond opruimt en daarbij de hond een moment onaangelijnd heeft, om vervolgens op een Miami Vice-achtige manier de dienstauto langs het trottoir te parkeren en de persoon in kwestie op de bon te slingeren omdat zijn hond niet aan de lijn is

Laat zien dat dat u begrijpt dat het anders moet:

• formeel een aanlijnplicht (dat was al zo), maar handhaving naar aanleiding van klachten over overlast
• meer losloopgebieden, namelijk daar waar het kán en waar het sinds jaar en dag uitstekend functioneert (aansluiten bij de bestaande situatie), in overleg met betrokkenen en niet alleen op basis van kaartkleurende ambtenaren, en verruiming in de vorm van uitlaattijden (bijv. na 18.00 en in weekenden en seizoenen: burgers zijn intelligent genoeg om dit soort uitzonderingen te begrijpen!)
• laat het beleid niet domineren door angst voor honden of een hekel hebben aan honden, iets waarop het huidige beleid lijkt gestoeld, maar op basis van gezond verstand en wederzijds begrip

Ik reken op u. Laat zien dat u er voor alle Groningers bent!

O ja, nog even dit. Over naar burgers luisteren gesproken: de laatste anderhalf jaar heb ik op al mijn reacties van geen enkele wethouder iets gehoord, en slechts 3 personen van uw gemeenteraad hebben gereageerd.

Zijn het college van B&W en de gemeenteraad van Groningen er voor de inwoners van de stad of zijn de inwoners van de stad er voor het college van B&W en de gemeenteraad? Voor mensen die een hond hebben lijkt het laatste het geval.

Al sinds januari 2011 proberen burgers van Groningen het college van B&W en de gemeenteraad duidelijk te maken dat het ingezette hondenbeleid onredelijk is en er onevenredig meer rekening wordt gehouden met niet-hondenbezitters en hondenhaters dan met hondenbezitters en hun viervoeters, hondeneigenaren die bovendien steeds opnieuw hebben aangegeven best rekening te willen houden met niet-hondenbezitters en ook willen proberen overlast te voorkomen.

Tot mijn grote verbazing is de raad op 30 mei toch in meerderheid akkoord gegaan met het (nieuwe) beleid, zonder daarbij harde eisen aan het college te stellen om de huidige situatie, waarin door bijna alle partijen wordt erkend dat er op dit moment onvoldoende gebieden zijn waar je met je hond onaangelijnd kunt wandelen, te verbeteren en het aantal ‘vrije gebieden’ uit te breiden.

Helaas volhardde de gemeente tijdens de raadsvergadering van 30 mei 2012, bij monde van de wethouder, in de opvatting dat er juist heel zorgvuldig is gehandeld en dat er is geluisterd naar opmerkingen en suggesties van de burgers van Groningen, terwijl er in de praktijk aantoonbaar sprake is van willekeur en van tegenstrijdigheid in de argumentatie om een bepaald gebied wel of niet als uitrengebied aan te wijzen. Niet alleen het grote aantal reacties van inwoners op de plannen getuigt daarvan, ook tijdens de zittingen van de bezwaarschriftencommissie en bij de raadscommissievergadering Beheer en Verkeer gaven burgers te kennen het oneens te zijn met de plannen. Daarbij valt telkens op dat het ‘hondenprobleem’ niet zozeer ligt bij het aanlijnen, maar bij de overlast door uitwerpselen van honden.

Dit lijkt helaas een brug te ver voor het college van B&W: want ondanks de oproep van vele politieke partijen om te kijken naar veel meer geschikte uitrengebieden (nu terecht met opruimplicht, want daar ging het eigenlijk om!), met als doel hondenbezitters zo veel als mogelijk in de gelegenheid te stellen met hun huisdier onaangelijnd te wandelen, iets wat bovendien voor een hond NOODZAKELIJK is om goed te kunnen worden opgevoed, antwoordde de wethouder dat ze NIET van plan was om dáár opnieuw naar te kijken, omdat dit ‘al zo zorgvuldig is gedaan’.

Het resultaat: het maar blijven bekeuren van hondenbezitters die onaangelijnd met hun hond wandelen, ook al veroorzaken deze geen enkele overlast en ook al is er geen sprake van gevaarzetting.

Zelf heb ik dit woensdag 20 juni jl. mogen ervaren, in een gebied dat al sinds jaar en dag wordt gebruikt om honden onaangelijnd uit te laten en dat hiervoor uitermate geschikt is, maar dat door de willekeur van de tekenaars van de gemeente ‘slechts’ was ingekleurd als uitlaatgebied, een categorie die per 1 juli wordt afgeschaft. De 12 houten paaltjes met bordjes, per stuk minimaal € 55,-, dus € 660,- voor dit gebied alleen, zijn zelfs al op vrijdag 22 juni door een ploeg van vier mensen weggehaald. Waarom niet de blauwe bordjes op de palen vervangen door groene en daarmee een nieuw, groot uitrengebied gecreëerd? Onbegrijpelijk.
Een bekeuring die werd uitgedeeld door een handhaver van de dienst Stadstoezicht. Dat is opmerkelijk, want de gemeenteraad heeft tot op heden (!) in het Handhavingsplan 2009-2013 nog helemaal niet officieel vastgesteld dat deze nieuwe afdeling toezichthouders actief bekeuringen mag uitdelen voor ‘kleine ergernissen in de openbare ruimte’, waar het wandelen met een hond die niet is aangelijnd onder valt. Iemand die mijn gegevens neerkrabbelde op een blocnote en niet eens een bon uitschreef (die kwam twee dagen later per post), die vroeg of ik een ID-kaart bij me had maar deze niet hoefde te zien omdat ze me ‘op mijn woord geloofde’.

Ondanks voorstellen van mezelf alsook van anderen in mijn buurt om van het betreffende gebied een uitrengebied te maken (met opruimplicht!), is er door de gemeente niets mee gedaan. De vraag is: waarom niet? Het gevolg: een bekeuring van € 85,- voor … ja, voor wat eigenlijk!?

De slotsom: de wethouder heeft haar beleid erdoor gekregen en interesseert het verder niet, en de gemeenteraad heeft het in meerderheid goedgekeurd, hoewel met het verzoek aan de wethouder om de huidige, ontoereikende situatie te verbeteren, iets wat niet zal gebeuren door de al tijdens voornoemde gemeenteraadsvergadering uitgesproken onwil van de wethouder om nog iets te veranderen. Maar wat erger is: hondenbezitters zullen ook in de toekomst willekeurig worden bekeurd door de dienst Stadstoezicht, die slechts regels handhaaft zonder te letten op daadwerkelijke overlast of gevaarzetting.

Dit alles zal ik nu aan de rechter moeten voorleggen, evenals de toetsing van de aanlijnregel in de Algemene Publieke Verordening aan mijn rechten als inwoner van de stad en als burger van het Koninkrijk der Nederlanden.

Het beleid van de gemeente Groningen wat betreft hondenbezit lijkt op dit moment: als inwoner van de gemeente mag je gerust een hond nemen, dat kost je € 105,- per jaar, voor twee honden € 250,- en voor elke volgende hond € 180,- en als je je hond onaangelijnd wilt uitlaten moet je maar buiten de gemeentegrens gaan kijken en anders een bekeuring van €85,-.

In mijn omgeving heb ik al een aantal mensen gehoord die zeggen ‘dat de lol er helemaal af is’ of ‘op deze manier is dit mijn laatste hond’. Misschien is dat juist wel de bedoeling van de gemeente Groningen, ondanks het feit dat ze € 860.000,- aan hondenbelasting per jaar innen die ze voor andere doelen inzetten dan voor de bestrijding van overlast door honden(uitwerpselen).

Met een dergelijk stadsbestuur, dat maar niet lijkt te luisteren naar wat er in de stad leeft, dat zich niet lijkt te realiseren wat voorgesteld beleid in de praktijk betekent voor de betrokkenen en dat niet vatbaar lijkt te zijn voor andere dan zijn eigen voorgestelde oplossingen, lijkt voor mij als hondenliefhebber langzamerhand nog de enige uitweg om me te vestigen in een andere gemeente. Daarbij is het nog het allertreurigste dat het de gemeente Groningen helemaal geen bal uitmaakt of ik dat doe.

Via Twitter meldt de gemeente Groningen vandaag dat ze 350 bekeuringen heeft uitgedeeld voor het overtreden van de hondenpoepregels, en dat er blije reacties zijn op het strenge hondenbeleid. Nu weet ik dat het moeilijk is om in 140 tekens uitgebreid in te gaan op de problematiek, maar ook de website waarnaar wordt verwezen in de tweet lijkt meer bedoeld als propaganda voor het eigen beleid dan om juist en volledig te informeren.

Samenvatting van de websitetekst:
De gemeente is strenger geworden om de overlast van hondenpoep aan te pakken, en daarom delen sinds vorig jaar juli buitengewone opsporingsambtenaren van de gemeente bekeuringen uit als hondeneigenaren zich niet aan de regels houden. De meeste bekeuringen worden uitgedeeld voor loslopen van honden op plekken waar dat niet is toegestaan. Daarbij hebben de handhavers van het gemeentelijke hondenbeleid steeds meer te maken met (verbale) agressie. Het college zegt dat veel Stadjers overlast ervaren van loslopende honden en hondenpoep, en “incidenteel ontvangen we reacties van burgers die blij zijn met het verscherpte toezicht op het hondenbeleid,” aldus het college.

Dat klinkt allemaal heel doortastend en succesvol. Maar wat gebeurt er nu eigenlijk precies?
Om de overlast door hondenpoep aan te pakken bekeuren de handhavers van Stadstoezicht op honden die niet aangelijnd zijn: in 2011 waren maar liefst 96% van alle bekeuringen voor niet aanlijnen!
Is dat niet merkwaardig, want wel of niet aanlijnen heeft toch helemaal niets te maken met hondenpoep?
Nee, dat is volgens de gemeente helemaal niet merkwaardig, want die hondenbezitters houden zich niet aan de spelregels. O ja, de spelregels. Wie heeft die spelregels ook alweer bedacht? Juist, de gemeente.

Op 11 april jl. was ik bij de vergadering van de raadscommissie Beheer en Verkeer, waar het hondenbeleid opnieuw werd besproken, omdat het college van Burgemeester en Wethouders een aanpassing wilde van het hondenbeleid. Wat bleek namelijk? De indeling in verschillende soorten gebieden bleek de overlast door hondenpoep vele malen erger te maken in de gebieden waar de uitwerpselen mogen blijven liggen.

Hoe kan het dan dat nu, op 9 mei, een maand na die commissieraadsvergadering, de gemeente een bericht op een van haar sites laat zetten dat het allemaal dik in orde is en dat iedereen tevreden lijkt? Terwijl op de raadsvergadering van 30 mei 2012 de gemeenteraad de voorgenomen wijziging in het hondenbeleid nog moet worden aangenomen? Dat is op zijn minst voorbarig te noemen.

Even terug naar het aanlijnen. De gemeente weigert in te gaan op de bezwaren van hondenbezitters op het algemeen aanlijngebod. Als reden daarvoor wordt gebruik gemaakt van de volgende argumenten: er zijn mensen die bang zijn voor honden en het is moeilijk te bepalen wanneer iets overlast is of niet.
Wat? Staat dat er echt? Ja, dat staat er echt. Maar er zijn ook mensen die bang zijn voor personen met een andere huidskleur of voor buitenlanders in het algemeen, voor voetbalsupporters, voor paarden, voor mannen in lange regenjassen, voor geestelijk gehandicapten of voor demente bejaarden.

Bovendien, als je maar moeilijk kunt bepalen of iets overlast is of niet, dan kun je toch niet het standpunt innemen dat een niet aangelijnde hond per definitie overlast betekent? Want dat is de consequentie van dit aanlijngebod. Maar de gemeente kiest voor het standpunt om ongeacht de situatie een niet aangelijnde hond per definitie tot overlast te bestempelen. Of, zoals wordt beweerd, een situatie die tot overlast kan leiden of voor gevaar kan zorgen, en dít wil men zo graag voorkómen dat men er een boete van € 85,- voor wil uitschrijven.
Om nog maar te zwijgen van de extra boete voor het niet kunnen tonen van een identiteitskaart, een paspoort of een rijbewijs, dat kost je € 85,-, en/of het niet kunnen laten zien van een opruimmiddel, € 85,-: deze beide extra ‘overtredingen’ bovenop de boete voor niet aanlijnen betekenen bovendien dat er een aantekening wordt gemaakt in de ‘justitiële documentatie’, wat met andere woorden betekent dat je een strafblad krijgt, met alle gevolgen van dien.

Om een vergelijking te maken zou dit bijvoorbeeld kunnen betekenen dat je ook een boete kunt krijgen wanneer je:

• in het openbaar een blikje drinken of een zakje patat nuttigt, omdat je het op straat of in de natuur ZOU KUNNEN GOOIEN
• in een geparkeerde auto je autogordel niet draagt, omdat je die ZOU KUNNEN VERGETEN als jij, of de chauffeur, de motor start en wegrijdt, iets wat tot een gevaarlijke situatie kan leiden
• op de fiets voor een verkeerslicht stilstaat en wacht tot dit op groen springt, omdat je door rood ZOU KUNNEN RIJDEN.
• in een auto rijdt die 220 kilometer per uur kan halen, want dat ZOU JE KUNNEN GAAN DOEN.

Een bekeuring uitdelen voor iemand die overlast ZOU KUNNEN VEROORZAKEN, kan dat eigenlijk in Nederland? Het lijkt sterk, maar het kan blijkbaar wel. Als tijdens een democratisch proces regels worden vastgesteld en goedgekeurd, dan kan er een beambte op worden uitgestuurd om te handhaven. Als bestuurder kun je je dan verschuilen achter het feit dat dit moet omdat er een regel wordt overtreden, maar moet je niet kijken of een regel a) zinvol is en b) handhaafbaar is of niet?

Was er eigenlijk aanleiding tot verscherping van de handhaving met betrekking tot het aanlijnen? Of is dat slechts nattevingerwerk geweest? Er zijn geen concrete cijfers voorhanden. Natuurlijk, er zijn incidenten en ongelukken geweest waarbij niet aangelijnde honden een gevaarlijke of zelfs noodlottige rol hebben gespeeld. Dat is betreurenswaardig. Maar dat geldt ook voor incidenten/ongelukken met fietsers, automobilisten, buschauffeurs, voetgangers: alle deelname aan het openbare leven kan tot ongewenste en gevaarlijke situaties leiden. De vraag is of we alle mogelijke gevaar moeten indammen met regels die de individuele vrijheid inperken. Ik denk van niet.

In de praktijk, iets waarvoor ik in het voorjaar van 2011 al heb gewaarschuwd en wat wordt bevestigd door het bericht van de gemeente van vandaag, zal het leiden tot het bekeuren van hondenbezitters die hun honden onaangelijnd met zich mee laten lopen zonder daarmee overlast te veroorzaken, omdat ‘regels regels zijn’, ongeacht of deze regels zinvol zijn of niet. Je doet niets verkeerd en je bezorgt anderen geen overlast, maar omdat je een onzinnige regel overtreedt die democratisch tot stand is gekomen word je hard getroffen in je portemonnee.

De situatie die ik schets met betrekking tot het hondenbeleid van de gemeente Groningen is exemplarisch voor de ontwikkeling in onze maatschappij, vrees ik. Op allerlei gebied is er sprake van een aantasting van de persoonlijke vrijheid. Als het zo doorgaat, zijn we op weg naar een ‘doorregelde samenleving’, waarin iedereen die niet binnen de lijntjes blijft van wat onze bestuurders hebben bedacht en afgesproken de kwalijke gevolgen zal ondervinden. Dit moeten we niet laten gebeuren.