Via Twitter meldt de gemeente Groningen vandaag dat ze 350 bekeuringen heeft uitgedeeld voor het overtreden van de hondenpoepregels, en dat er blije reacties zijn op het strenge hondenbeleid. Nu weet ik dat het moeilijk is om in 140 tekens uitgebreid in te gaan op de problematiek, maar ook de website waarnaar wordt verwezen in de tweet lijkt meer bedoeld als propaganda voor het eigen beleid dan om juist en volledig te informeren.

Samenvatting van de websitetekst:
De gemeente is strenger geworden om de overlast van hondenpoep aan te pakken, en daarom delen sinds vorig jaar juli buitengewone opsporingsambtenaren van de gemeente bekeuringen uit als hondeneigenaren zich niet aan de regels houden. De meeste bekeuringen worden uitgedeeld voor loslopen van honden op plekken waar dat niet is toegestaan. Daarbij hebben de handhavers van het gemeentelijke hondenbeleid steeds meer te maken met (verbale) agressie. Het college zegt dat veel Stadjers overlast ervaren van loslopende honden en hondenpoep, en “incidenteel ontvangen we reacties van burgers die blij zijn met het verscherpte toezicht op het hondenbeleid,” aldus het college.

Dat klinkt allemaal heel doortastend en succesvol. Maar wat gebeurt er nu eigenlijk precies?
Om de overlast door hondenpoep aan te pakken bekeuren de handhavers van Stadstoezicht op honden die niet aangelijnd zijn: in 2011 waren maar liefst 96% van alle bekeuringen voor niet aanlijnen!
Is dat niet merkwaardig, want wel of niet aanlijnen heeft toch helemaal niets te maken met hondenpoep?
Nee, dat is volgens de gemeente helemaal niet merkwaardig, want die hondenbezitters houden zich niet aan de spelregels. O ja, de spelregels. Wie heeft die spelregels ook alweer bedacht? Juist, de gemeente.

Op 11 april jl. was ik bij de vergadering van de raadscommissie Beheer en Verkeer, waar het hondenbeleid opnieuw werd besproken, omdat het college van Burgemeester en Wethouders een aanpassing wilde van het hondenbeleid. Wat bleek namelijk? De indeling in verschillende soorten gebieden bleek de overlast door hondenpoep vele malen erger te maken in de gebieden waar de uitwerpselen mogen blijven liggen.

Hoe kan het dan dat nu, op 9 mei, een maand na die commissieraadsvergadering, de gemeente een bericht op een van haar sites laat zetten dat het allemaal dik in orde is en dat iedereen tevreden lijkt? Terwijl op de raadsvergadering van 30 mei 2012 de gemeenteraad de voorgenomen wijziging in het hondenbeleid nog moet worden aangenomen? Dat is op zijn minst voorbarig te noemen.

Even terug naar het aanlijnen. De gemeente weigert in te gaan op de bezwaren van hondenbezitters op het algemeen aanlijngebod. Als reden daarvoor wordt gebruik gemaakt van de volgende argumenten: er zijn mensen die bang zijn voor honden en het is moeilijk te bepalen wanneer iets overlast is of niet.
Wat? Staat dat er echt? Ja, dat staat er echt. Maar er zijn ook mensen die bang zijn voor personen met een andere huidskleur of voor buitenlanders in het algemeen, voor voetbalsupporters, voor paarden, voor mannen in lange regenjassen, voor geestelijk gehandicapten of voor demente bejaarden.

Bovendien, als je maar moeilijk kunt bepalen of iets overlast is of niet, dan kun je toch niet het standpunt innemen dat een niet aangelijnde hond per definitie overlast betekent? Want dat is de consequentie van dit aanlijngebod. Maar de gemeente kiest voor het standpunt om ongeacht de situatie een niet aangelijnde hond per definitie tot overlast te bestempelen. Of, zoals wordt beweerd, een situatie die tot overlast kan leiden of voor gevaar kan zorgen, en dít wil men zo graag voorkómen dat men er een boete van € 85,- voor wil uitschrijven.
Om nog maar te zwijgen van de extra boete voor het niet kunnen tonen van een identiteitskaart, een paspoort of een rijbewijs, dat kost je € 85,-, en/of het niet kunnen laten zien van een opruimmiddel, € 85,-: deze beide extra ‘overtredingen’ bovenop de boete voor niet aanlijnen betekenen bovendien dat er een aantekening wordt gemaakt in de ‘justitiële documentatie’, wat met andere woorden betekent dat je een strafblad krijgt, met alle gevolgen van dien.

Om een vergelijking te maken zou dit bijvoorbeeld kunnen betekenen dat je ook een boete kunt krijgen wanneer je:

• in het openbaar een blikje drinken of een zakje patat nuttigt, omdat je het op straat of in de natuur ZOU KUNNEN GOOIEN
• in een geparkeerde auto je autogordel niet draagt, omdat je die ZOU KUNNEN VERGETEN als jij, of de chauffeur, de motor start en wegrijdt, iets wat tot een gevaarlijke situatie kan leiden
• op de fiets voor een verkeerslicht stilstaat en wacht tot dit op groen springt, omdat je door rood ZOU KUNNEN RIJDEN.
• in een auto rijdt die 220 kilometer per uur kan halen, want dat ZOU JE KUNNEN GAAN DOEN.

Een bekeuring uitdelen voor iemand die overlast ZOU KUNNEN VEROORZAKEN, kan dat eigenlijk in Nederland? Het lijkt sterk, maar het kan blijkbaar wel. Als tijdens een democratisch proces regels worden vastgesteld en goedgekeurd, dan kan er een beambte op worden uitgestuurd om te handhaven. Als bestuurder kun je je dan verschuilen achter het feit dat dit moet omdat er een regel wordt overtreden, maar moet je niet kijken of een regel a) zinvol is en b) handhaafbaar is of niet?

Was er eigenlijk aanleiding tot verscherping van de handhaving met betrekking tot het aanlijnen? Of is dat slechts nattevingerwerk geweest? Er zijn geen concrete cijfers voorhanden. Natuurlijk, er zijn incidenten en ongelukken geweest waarbij niet aangelijnde honden een gevaarlijke of zelfs noodlottige rol hebben gespeeld. Dat is betreurenswaardig. Maar dat geldt ook voor incidenten/ongelukken met fietsers, automobilisten, buschauffeurs, voetgangers: alle deelname aan het openbare leven kan tot ongewenste en gevaarlijke situaties leiden. De vraag is of we alle mogelijke gevaar moeten indammen met regels die de individuele vrijheid inperken. Ik denk van niet.

In de praktijk, iets waarvoor ik in het voorjaar van 2011 al heb gewaarschuwd en wat wordt bevestigd door het bericht van de gemeente van vandaag, zal het leiden tot het bekeuren van hondenbezitters die hun honden onaangelijnd met zich mee laten lopen zonder daarmee overlast te veroorzaken, omdat ‘regels regels zijn’, ongeacht of deze regels zinvol zijn of niet. Je doet niets verkeerd en je bezorgt anderen geen overlast, maar omdat je een onzinnige regel overtreedt die democratisch tot stand is gekomen word je hard getroffen in je portemonnee.

De situatie die ik schets met betrekking tot het hondenbeleid van de gemeente Groningen is exemplarisch voor de ontwikkeling in onze maatschappij, vrees ik. Op allerlei gebied is er sprake van een aantasting van de persoonlijke vrijheid. Als het zo doorgaat, zijn we op weg naar een ‘doorregelde samenleving’, waarin iedereen die niet binnen de lijntjes blijft van wat onze bestuurders hebben bedacht en afgesproken de kwalijke gevolgen zal ondervinden. Dit moeten we niet laten gebeuren.